پروژه مستندسازی سپاه پاسداران
وابسته به مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران

Persian
choose language

سید یحیی رحیم صفوی

سید یحیی رحیم صفوی:سید یحیی رحیم صفوی به عنوان یکی از فرماندهان سابق کل سپاه پاسداران در ایران که به مدت ده سال فرماندهی این نهاد نظامی – امنیتی را بر عهده داشت در ارتکاب نقض فاحش و گسترده حقوق بشر مشارکت مستقیم داشته است. رحیم صفوی به واسطه دخالت دادن نیروهای سپاه و بسیج در سرکوب اعتراضات شهروندی و دانشجویی به ویژه اعتراضات دانشجویی تیر۱۳۷۸ در ایران در برابر نقض حق اعتراض شهروندان ایرانی مسئول است.
حق اعتراضیحیی رحیم صفوی در مقام فرمانده کل سپاه پاسداران در فاصله سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۶ در برابر نقض جدی و فاحش حق اعتراض شهروندان از سوی این نهاد مسئول است. بر اساس گزارش‌های موثق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان نهاد نظامی – امنیتی در سرکوب اعتراضات مردمی در ایران مشارکت مستقیم داشته است.به عنوان نمونه سپاه پاسداران در سرکوب دانشجویان جریان اعتراضات دانشجویی تیر ماه ۱۳۷۸ در تهران که در آن نیروی انتظامی همراه با لباس شخصی‌ها در شامگاه ۱۸ تیر به خوابگاه دانشگاه تهران حمله برده و دانشجویان را به شدت مورد ضرب و شتم قرار دادند، مشارکت مستقیم داشته است.علاوه بر حضور نیروهای بسیج و سپاه (لباس شخصی) در حمله به خوابگاه دانشجویان، به گفته فرماندهان ارشد وقت سپاه برخورد با دانشجویان معترض از ۲۳ تیرماه رسما به سپاه واگذار می‌شود. ورود رسمی سپاه به سرکوب دانشجویان در حالی است که پیش از آن نیروهای لباس شخصی با ورود شبانه به خوابگاه دانشجویان بسیاری از آنها را در حالی که خواب بودند مورد ضرب و شتم قرار داده و دانشجویان در واکنش به این حمله به اعتراضات خود ادامه دادند. در نتیجه این حمله یکی از ساکنان کوی دانشگاه با نام عزت الله ابراهیم نژاد کشته شد، چشم یکی از دانشجویان تخلیه شد و بسیاری دیگر از دانشجویان به شدت مجروح شدند.علی فضلی از فرماندهان ارشد وقت قرارگاه ثارالله سپاه در تهران صراحتا نقش سپاه در سرکوب دانشجویان معترض را تایید کرده است. به گفته او نیروهای قرارگاه ثارالله سپاه با درخواست شورای عالی امنیت ملی و موافقت رهبر جمهوری اسلامی اقدام به سرکوب دانشجویان معترض می‌کنند. علی فضلی مهر ماه ۱۳۹۳ در این زمینه گفته: «دقیقا تا شب ۲۳ تیر ماه، شورای امنیت ملی بعد از طی یک فرایند و گذشت درگیری هایی در میدان انقلاب، فردوسی، داخل ستاد محل نماز جمعه که به آتش کشیده شد، اجتماعات داخل دانشگاه تهران، از محضر فرمانده کل قوا درخواست کردند و فرمانده قرارگاه ثارالله تهران رسما وارد شد».علی فضلی همچنین در پاسخ به سوالی درباره میزان نقش سپاه در سرکوب اعتراضات دانشجویی تیر ماه ۱۳۷۸ تاکید کرده این نقش موثرتر از آن چیزی است که پیشتر تصور می‌شده است. به گفته او «ما بیشتر از این حرف‌ها به این برادران [نیروی انتظامی] کمک کردیم.»اسماعیل کوثری از دیگر فرماندهان ارشد سپاه و فرمانده وقت لشکر محمد رسول الله سپاه تهران نیز بعدتر نقش سپاه تهران و قرارگاه ثارالله در سرکوب دانشجویان معترض در تیر ۱۳۷۸ تایید کرد. به گفته او «در حوادث ۱۸ تیر ۷۸ در چهار، پنج روز اول قرارگاه اصلا وارد عمل نشد، اما بعد از آن چون دیدند اوضاع به صورتی است که نمی‌توانند آن را کنترل کنند، مسئولیت به قرارگاه سپرده شد. در سال ۷۸ وقتی دیدند کار به جای باریک کشیده شده است و تخریب‌ها شدید شده و ناجا و وزارت کشور نمی‌توانند مقابله کنند، مسئله به شورای عالی امنیت ملی محول شد. در شورا هم تصمیم گرفته شد ماموریت را به سپاه بدهند و سپاه هم به قرارگاه واگذار کرد و در نهایت هم قرارگاه مسئولیت کنترل را برعهده گرفت.»علاوه بر مسئولیت یحیی رحیم صفوی در مقام فرمانده کل سپاه در برابر مشارکت نیروهایش در سرکوب دانشجویان، او شخصا در تسهیل ورود رسمی نیروهای سپاه در سرکوب نقش ایفا کرده است. به روایت رحیم صفوی او بوده است که در دفاع از حضور سپاه در اعتراضات و سرکوب دانشجویان معترض در شورای عالی امنیت ملی صحبت کرده و مجوز را از این شورا گرفته است.رحیم صفوی در این زمینه گفته است: «در روزهای نخست فتنه ۷۸ وزیر کشور اجازه نمی‌داد که سپاه و بسیج وارد عمل شده و آشوبی را که تهران را به آتش کشیده بود، آرام کنند. می‌گفت فقط نیروی انتظامی. این در حالی بود که نیروی انتظامی می‌گفت که ما دیگر نمی‌توانیم ادامه بدهیم. من برای اولین‌بار همین‌جا عرض بکنم که من در آن قضیه برخورد جدی با وزیر کشور وقت داشتم. در دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی که دبیر آن آقای دکتر حسن روحانی بود، یک برخورد لفظی بین ما پیش آمد و آقای روحانی به نفع سپاه رأی داد و گفت: «سپاه باید بیاید؛ برای دفع فتنه تهران» با ورود بسیج و سپاه، در چند ساعت این فتنه تمام شد. می‌توانم بگویم عناصری که ما آن زمان دستگیر کردیم گفتند که از سوی مسئولان برخی وزارتخانه‌ها حمایت می‌شدند.»سعید حجاریان عضو وقت شورای شهر تهران و از اصلاح طلبان نزدیک به سید محمد خاتمی رئیس جمهور وقت در سال ۱۳۷۸ نیز نقش مستقیم یحیی رحیم صفوی و سپاه پاسداران در سرکوب دانشجویان را تایید کرده است. او آبان ۱۳۸۵ در این زمینه گفته: «وقتی دانشجوها از کوی دانشگاه بیرون آمدند، بین میدان ولیعصر بودند تا حرکت کنند به سوی خیابان آذربایجان، من در آن هنگام دفتر آقای خاتمی بودم. آن زمان من عضو شورای شهر تهران بودم. اعضای شورای شهر را برده بودم به کوی دانشگاه تا خرابی‌ها را ببینند و برای بازسازی و اختصاص بودجه اقدام کنیم. من به خاطر این کار رفته بودم دفتر خاتمی که آقای صفوی [فرمانده سپاه] زنگ زد به آقای ابطحی و گفت که خط قرمز ما خیابان جمهوری است، هر کسی از این خیابان پایین‌تر بیاید، می‌زنیم. متوجه شدیم که بچه‌های دانشجو دارند رو به پایین حرکت می‌کنند، به من گفتند که بروم با آن‌ها صحبت کنم، رفتم با دانشجوها صحبت کردم، یک طرف بچه‌های رحیم بودند، یک طرف هم بچه‌های دانشجو، با قسم و آیه و من بمیرم تو بمیری، سر راهپیمایی را کج کردم به سمت کوی دانشگاه و گفتم برید من هم می‌آیم به کوی.»علاوه بر عزت الله ابراهیم نژاد، دستکم دو دانشجوی دیگر به نام‌های سعید زینالی و فرشته علیزاده در نتیجه اعتراضات دانشجویی تیر ۱۳۷۸ ناپدید و کشته شدند.سپاه پاسداران در سرکوب اعتراضات تیر ۱۳۸۶ که در واکنش به سهمیه بندی بنزین روی داد نیز مشارکت داشته و یحیی رحیم صفوی به عنوان فرمانده وقت کل سپاه در برابر آن مسئول است. در یاسوج شدت خشونت از سوی ماموران امنیتی به حدی بود که منجر به کشته شدن دستکم سه تن از معترضان شد.