پروژه مستندسازی سپاه پاسداران
وابسته به مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران

Persian
choose language

علیرضا افشار

علیرضا افشار:علیرضا افشار به عنوان یکی از مقامات ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به ویژه در مقام اولین فرمانده نیروی مقاومت بسیج پس از جنگ ایران و عراق در نقض جدی و فاحش حقوق بشر در ایران مشارکت مستقیم داشته است. او همچنین علاوه بر سمت‌های نظامی خود به عنوان قائم مقام و معاون اجتماعی – فرهنگی وزارت کشور در فاصله سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ نقش مهمی در نقش حقوق شهروندی شهروندان ساکن ایران به ویژه حقوق اجتماعی و حقوق زنان ایفا کرده است.
حق آزادی بیان و حق اعتراضعلیرضا افشار در مقام اولین فرمانده نیروی مقاومت بسیج پس از جنگ ایران و عراق در سرکوب حق اعتراض شهروندان نقش مهمی ایفا کرده و نیروهای تحت امر او در سرکوب اعتراضات مردمی صورت گرفته در فاصله سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ مشارکت مستقیم داشته‌اند.در همین زمینه اعتراضات شهروندان مشهد در خرداد ماه ۱۳۷۱ با مشارکت مستقیم سپاه پاسداران و نیروی مقاومت بسیج در دوران فرماندهی علیرضا افشار سرکوب شد. نقش سپاه و بسیج در سرکوب خشونت بار این اعتراضات در مشهد توسط اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت در ایران نیز تایید شده است. او در خاطرات دهم خرداد ۱۳۷۱ خود نوشته: «به دفترم آمدم. اوضاع مشهد را پرسیدم. گفتند دیشب شرارت تا ساعت یک ونیم بعد از نیمه شب ادامه داشته و با دخالت سپاه تمام شده و جمعی را بازداشت کرده‌اند.»علی جنتی استاندار وقت خراسان نیز سال‌ها بعد در مورد سرکوب اعتراضات خرداد ۱۳۷۱ مشهد گفت: «نهایتا اوایل شب بود که به صداوسیما رفتم و اعلام کردم عده‌ای در حال تخریب شهر هستند، از نیروهای بسیجی و حزب‌الله خواستم که وارد شوند و جلوی این اوباش را بگیرند. بعد از این اعلام، مردم به مرکز تجمع رفتند. حدود ۸۰۰ نفر از تجمع‌کنندگان را دستگیر کردند و به استانداری آوردند.»افشار نقش خود در سازماندهی ظرفیت بسیج برای سرکوب اعتراضات مردمی را تایید کرده است. او فروردین ماه ۱۴۰۰ در گفتگو با شبکه پنج تلویزیون حکومتی در ایران در پاسخ به سوالی درباره سازماندهی بسیج برای برخورد با اعتراضات مردمی در واکنش به اعتراضات صورت گرفته در سال ۱۳۷۳ در ایران گفته بود: «برخی مشکلات اقتصادی اتفاق افتاد و از شیراز شروع و بعد اراک و مشهد و در نهایت تهران بود که جمعیت‌های مردمی مورد سوء استفاده دشمن از اعتراضات اجتماعی نسبت به مسائل اقتصادی قرار می‌گرفت. اینها را هدایت می‌کردند تا بانک‌ها را آتش بزنند و اموال عمومی را غارت کنند و خیلی فضای بدی بود. من آن مقطع فکر می‌کردم نیروی بسیجی که باید دفاع شهری داشته باشد باید توسط سازمانی این کار را انجام دهند و برای گردان‌های عاشورا و گردان‌های الزهرا برای خواهران یک تشکیلاتی ایجاد شد و در تمام کشور این گردان‌ها ایجاد شد و هر سال رزمایش داشتند. یک سال رزمایش دفاع شهری داشتند و یک سال امداد و نجات بود.»حقوق اجتماعیعلیرضا افشار به عنوان فرمانده نیروی مقاومت بسیج و همچنین قائم مقام وزارت کشور در نقض حقوق شهروندی و اجتماعی شهروندان در ایران مشارکت مستقیم داشته و در برابر آن مسئول است.او در مقام اولین فرمانده بسیج پس از جنگ در برابر عملکرد این نیرو در سال‌های پایانی دهه شصت و شش سال ابتدایی دهه ۷۰ در نقض جدی حریم خصوصی شهروندان و حقوق اجتماعی آنان مسئول است. بازداشت دختران و پسران جوان و بازرسی خودرو شخصی و سپس توقیف خودرو و وسایل داخل آن، برخورد با دختران و پسران جوان به اتهام رابطه نامشروع از معمول ترین اقدامات نیروهای بسیج در این سال‌ها بود.علیرضا افشار در سمت خود به عنوان قائم مقام و معاون اجتماعی – فرهنگی وزارت کشور نیز در تحدید حریم خصوصی و حقوق اجتماعی شهروندان نقش مهمی ایفا کرده است. به عنوان نمونه او در تیر ماه ۱۳۹۱ از طرح وزارت کشور برای برخورد با افرادی خبر داد که به گفته او در ماه رمضان «تظاهر به روزه خواری» می‌کنند. به گفته افشار «در برخورد با مفاسد اخلاقی و مباحث بدحجابی که ناهنجاری به دنبال دارد باید انتظامات ساحل با نظارت ناجا تشکیل شود تا در صورت مشهود بودن جرم با آن برخورد کنند.»پیش از آن در خرداد ۱۳۹۰ نیز علیرضا افشار خبر از اجرای طرحی داد که هدف از آن برخورد با گروه‌های عرفانی و فکری و دگراندیش بود. به گفته افشار این طرح در راستای «شناسایی شیطان پرستان و عرفان‌های دروغین» شروع به کار کرده و در آن قوه قضاییه، سپاه، اطلاعات و نیروی انتظامی با افرادی که قصد بر هم زدن امنیت ملی، گمراهی مردم و شیادی را دارند برخورد می‌کند.علیرضا افشار همچنین از مدافعان تحدید حقوق مدنی شهروندان بوده و از تحدید و نقض این حق توسط سپاه پاسداران دفاع می‌کند. به عنوان نمونه او فروردین ماه ۱۳۹۷ در مقام رئیس هیات عالی اندیشه ورزی سپاه پاسداران با اعلام لزوم نظارت کامل سپاه پاسداران بر آنچه که او «تشکل‌های مردمی و موسسات مردم نهاد» خواند گفته بود: «موسسات مردم نهاد و تشکلات مردمی همواره مورد توجه دشمن برای نفوذ بوده است. دشمن می‌خواهد با نفوذ در تشکل‌های مردمی مانند حوزه محیط زیست، اهداف خود را دنبال نماید.» به گفته او «برای جلوگیری از نفوذ دشمنان در تشکل‌های مردمی باید یک حمایت و نظارت قوی تری بر این موسسات داشته باشیم. بسیج که یک حرکت و تشکل مردمی است می‌تواند ان جی اوها و تشکلات مردمی را تحت حمایت و نظارت خود قرار دهد زیرا شبکه‌های مردمی در پیگیری اهداف و تحقق امور بسیار موثر و راهگشا هستند. پس باید با نظارت دقیق تر از این ظرفیت‌ها استفاده کرد.»حقوق زنانعلیرضا افشار در سمت‌های خود به ویژه به عنوان فرمانده نیروی مقاومت بسیج و همچنین قائم مقام و معاون اجتماعی – فرهنگی وزارت کشور در نقض جدی و گسترده حقوق زنان به ویژه حقوق اجتماعی و آزادی پوشش مشارکت مستقیم داشته است. افشار از مدافعان حجاب اجباری بوده و به ویژه در زمانی که مسئولیت معاونت اجتماعی وزارت کشور را بر عهده داشت از لزوم برخورد پلیس با زنان بدحجاب دفاع کرده بود.به عنوان نمونه او در تیر ماه ۱۳۹۱ از طرح وزارت کشور برای بازرسی از وضعیت حجاب و عفاف کارکنان دولت در قالب یکی از برنامه‌های ستاد صیانت اجتماعی و اخلاقی در وزارت کشور و برخورد با کارکنان بد حجاب خبر داده بود.پیش از آن در خرداد ماه ۱۳۸۹ نیز علیرضا افشار با اشاره به لزوم برخورد پلیس با بدحجابی گفته بود معاونت اجتماعی و فرهنگی وزارت کشور (به ریاست علیرضا افشار) طرح هایی را درباره چگونگی برخورد با هنجارشکنان و افراد بدحجاب آماده کرده و با قوه قضاییه و مسئولان نیروی انتظامی جلساتی را در این زمینه برگزار کرده است. به گفته افشار «ممکن کسانی باشند که اقدامات مجرمانه‌ای انجام دهند که لازم است با آنان برخورد قضایی و انتظامی شود چرا که بدحجابی در کشور تا حدی پس زمینه‌های سیاسی دارد.»علیرضا افشار همچنین در خرداد ۱۳۹۱ با اعلام خبر ابلاغ دستورالعمل پوشش دانشجویان کشور از سوی معاونت اجتماعی – فرهنگی وزارت کشور گفته بود «امیدواریم با اجرای این مصوبه زمینه مناسبی برای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در دانشگاه‌ها ایجاد شود.»افشار همچنین در برابر عملکرد نیروهای خود در بسیج در نقض جدی حقوق زنان در دورانی که فرماندهی نیروی مقاومت بسیج را بر عهده داشت مسئول است. در جریان فرماندهی افشار بر بسیج به دلیل پایان یافتن جنگ مامورین اصلی این نیرو به ادامه فعالیت‌های گشت‌های کمیته معطوف شد. یعنی همان گشت‌های معروف ثارالله که هدف از آنها برخورد با زنان بدحجاب و مسائل منکراتی عنوان می‌شد.حقوق کودکانعلیرضا افشار در مقام رئیس ستاد مرکزی سپاه پاسداران در جریان جنگ ایران و عراق و سپس اولین فرمانده نیروی مقاومت بسیج پس از جنگ در برابر نقش این نهاد شبه نظامی در نقض حقوق جدی و فاحش حقوق کودکان مسئول است. بسیج به عنوان یک نهاد شبه نظامی در سطح گسترده‌ای از کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال به عنوان نیروهای تحت امر خود استفاده کرده و بسیاری از آنها را به عضویت خود درآورده است.بر اساس آمارهای منتشر شده در جریان جنگ ایران و عراق دستکم ۵۵۰ هزار دانش آموز توسط مقامات وقت بسیج و سپاه به عنوان بسیجی یه خدمت گرفته شده و به میدان جنگ اعزام شدند. محسن کاظمینی از فرماندهان وقت جنگ و فرمانده سپاه محمد رسول الله تهران در سال ۱۳۸۸ تایید کرده است «یک سوم رزمندگان [در جنگ ایران و عراق] و یک چهارم شهدای دفاع مقدس فرهنگی و دانش آموز بوده‌اند.» خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران نیز آبان ماه ۱۳۹۹ با انتشار گزارشی تعداد دانش آموزان کشته شده در جریان جنگ ایران و عراق را بیش از ۳۶ هزار تن اعلام کرده است. استفاده از کودکان سربازان برای ورود به میدان مین نیز از جمله مواردی است که توسط شاهدان عینی تایید شده است.